Inhoud van het laatste nummer, nr.7-2023
Poëzie
Zilverslaangske
Vroege wandeling,
smal pad en verre
glorie van groene
heuvels.
In de zonnevlek vlak
voor mijn schoen een
opwarmende
Hazelworm die heul zoekt.
En vindt:
Onder de boog van mijn
schoenzool.
Riskant?
Veilig.
Tekst: Ger Eikholt, Mook.
Zilverslaangske is de Groesbeekse benaming voor Hazelworm (Anguis fragilis) foto: Piet Schuttelaar
Wijngaard in Gronsveld (foto: André Ament).
Wilde flora-een belicht Dingetje
Wijn uit eigen dorp
Jan van Dingenen, Liempde.
Een van de eerste dingen die ons opviel toen we jaren geleden in Zuid-Limburg, in Ulestraten,
kwamen wonen, waren natuurlijk de hellingen, maar ook de naam Wijngaardsberg. Dat die naam
wijst op een wijngaard is duidelijk en men kon ons dan ook aanwijzen waar die wijngaard ooit lag.
Dat was op de zuidelijke helling van de Wijngaardsberg, logisch. Van de wijnstokken was natuurlijk
niets meer te zien en niemand kon vertellen wanneer er voor het laatst druiven groeiden.
Maar met een beetje goede wil waren er in die zuidhelling nog een aantal terrasjes zichtbaar die
niet spontaan ontstaan leken te zijn. Ik had een keer het geluk dat er wat sneeuw was gevallen en
die bleek iets langer te blijven liggen op de ongeveer horizontale terrasjes dan op bijna verticale
‘trede’ naar het bovenliggende terrasje! Van boven naar beneden kijkend zag je een keurig patroon
van horizontale witte banen! Ik had toen al spijt dat ik geen camera bij me had!
80 jaar bevrijding
De Tweede Wereldoorlog, gezien vanuit Klimmen en Schin (op Geul)
Hary van Aken, Klimmen
In september volgend jaar herdenkt Limburg tachtig jaar bevrijding. In dat kader besteed ik weer
aandacht aan de familiekroniek van Dré Kickken sr. die nabij Klimmen opgroeide en de oorlog op latere
leeftijd (1990) beschreef.
IVN tuinen
Het natuurterrein van IVN Hoensbroek
Henny Hoekstra
.
IVN Hoensbroek is trotse eigenaar van een klein natuurterrein in Hoensbroek.
Dit natuurterrein ligt aan het gebied De Koumen en was oorspronkelijk
de stortplaats van mijnsteen van de ON mijnen.
Toen de mijnen sloten, is het gebied weer voor een deel terug gegeven aan de natuur. IVN Hoensbroek, dat op 1 januari 1976 is opgericht, heeft een klein
stukje van dit gebied van de gemeente Heerlen kunnen pachten.
Cultuurhistorie
Mijn Mijnverleden
Herman Langen, Eygelshoven
Ik ben een zoon van een mijnwerker. Pa, was seingever bovengronds op de Laura.
Zelf heb ik nooit gewerkt in de kolenmijnen die het beeld van ons dorp Eygelshoven decennia lang hebben bepaald.
Met een kleine uitzondering dan. Einde jaren 60 van de vorige eeuw mocht ik twee weken vakantiewerk doen bovengronds op de Julia. Na afloop van de “sjieg” samen met de elkaar “poekelende” mijnwerkers onder de douche. Om thuis te horen dat het mijnstof nog steeds rond mijn ogen zichtbaar was.
Kerkenpaadje door de weilanden.
Voetspoor 341
Wandeling in de driehoek van Hauset, Eynatten en
Lichtenbusch
Harry Boelen, Maastricht
Begin en eindpunt van deze ca.15 kilometer lange afwisselende wandeling is de parkeerplaats
tegenover de kerk van het Belgische dorp Hauset. De wandeling voert ons door het afwisselende
landschap in de driehoek van de dorpen Hauset, Eynatten en Lichtenbusch, gelegen in de Belgische
Oostkantons. We wandelen door een glooiend landschap geheel over Belgisch grondgebied, maar
meerdere malen pal langs de grens met Duitsland, getuige de grenspalen die we meermaals passeren.
Bossen, weilanden, dorpen en gehuchten wisselen elkaar af met mooie uitzichten. Ondanks dat de
autoweg E40 de wandeling doorsnijdt hebben we hier niet veel last van. Bij regenweer of na een natte
periode kan het plaatselijk behoorlijk modderig zijn. Stevige wandelschoenen zijn daarom zeker aan te
bevelen.
Korte Tour 221
Wandeling over de Champ-pays en terug door het dal van de Jeker bij Wonck (B).
Hugo Bloksma, Maastricht
Het vertrekpunt van deze ca. 10 kilometer lange wandeling ligt een kleine 10 kilometer ten zuiden van
Maastricht, daar waar de Jeker (hier ‘Geer’ genoemd) schuurt langs de sterk hellende zuidwand van het
beschermde natuurgebied Eben-Ezer.
Er is parkeergelegenheid Iets voor brasserie Moulin du Broukay aan de Chemin du Broukay in Eben-
Emael. Coördinaten: 50,77511°, N 5,65241°O (Punt 1)
De vier symbolen van de evangelisten
Natuurgebieden in onze omgeving (86)
Het Mechelderbeekdal
Olaf Op den Kamp, Morsbach
In het zuiden van Limburg, tussen Vijlen en Mechelen, stroomt de Mechelderbeek. De beek ontspringt
in Vijlen waar de Sint-Martinuskerk van Vijlen hoog boven het dal uittorent en haar aanzien bepaalt.
In Mechelen mondt de beek in de Geul. Kenmerkend voor het landschappelijk fraaie dal, dat de beek
in het Plateau van Vijlen heeft uitgeschuurd, is zijn asymmetrische vorm. De noordelijke helling is
veel steiler dan de zuidelijke helling. Het dal bestaat uit hooilanden en is door de aanwezigheid van
vele meidoornhagen en bosjes kleinschalig opgebouwd. Daardoor vinden hier veel soorten uit het
ouderwetse Zuid-Limburgse landschap een refugium. De bijzondere natuurgebieden in dit dal worden
beheerd door Natuurmonumenten.
Rietstrekspin (Tetragnatha striata). Hier zijn de cheliceren goed te zien.
Arachnida – spinachtigen
Spinnenweetjes (2)
Lex Vlieks, Munstergeleen
Spinnen zijn voor veel mensen eng, raar en gevaarlijk. Misverstanden dus. Spinnen in onze regionen
zijn niet alleen ongevaarlijk, ze zijn belangrijk in de voedselpiramide. In deze tweede aflevering hoop ik
enkele misverstanden op te ruimen. De hoofdthema’s van deze aflevering zijn eten en zien.
Natuur, cultuur en erfgoed
Mergellandwol
Hilde Hendriks, Sibbe
Elk jaar in oktober vindt in Eindhoven de negendaagse Dutch Design Week plaats. Het is een van de grootste design evenementen van Europa, waar werk en concepten van ruim 2600 ontwerpers aan meer dan 350.000 bezoekers uit binnen- en buitenland worden gepresenteerd. Op 25 oktober 2022 verzorgde ik daar op uitnodiging van de stichting Pleed een demonstratie touwslaan met wol. Met Mergellandwol wel te verstaan. Stichting Pleed heeft ten doel het behoud, bewaren en doorgeven van cultureel erfgoed, in het bijzonder: het werken met lokale materialen, zoals wol, als natuurlijke, lokale, gezonde en duurzame grondstof; het genereren van ideeën en samenwerking, met de bedoeling, om de wolverwerkende nijverheid te stimuleren.
Vrije vogels
Roodborst
Piet Schuttelaar, Stein
Doorgaans half oktober, maar dit jaar zelfs op 26 september, keerde ‘mijn’ winterroodborst weer terug naar de biotoop bij mijn observatiehutje.
Poëzie
Want
Diepzeeën en gebergten
zij verkoelen mijn aangezicht.
Mijn levenskrachten doorstromen
wouden, vlakten en hoge luchten.
Vreugde ondervind ik van rennende kindervoeten
en harten van geliefden.
Volwassen geweld en krankzinnige structuren
rijten mijn ziel in twee.
Door voedselbanken en miljonairs,
schreeuw ik tot voorbij de sterren.
Sla acht op mij
want dit is mijn lichaam.
Wiel Hupperets, Maastricht.
Dankjeweldag voor de auteurs van De Natuurgids
Bezoek aan Stichting erfgoed Stein
Olaf Op den Kamp, Morsbach
Op vrijdag 22 september stond de jaarlijkse medewerkersdag van De Natuurgids in de agenda.
Ditmaal verzamelden het auteursteam, het bestuur en de redactie zich in Brasserie Merode in Stein.
In het ochtendprogramma werd vergaderd en gezellig gekeuveld. Ook werden er maar liefst twee
onderscheidingen uitgereikt. Auteur Olaf Op den Kamp die al sinds 2004 voor de Natuurgids schrijft,
werd onderscheiden met een prachtig beeldje van een uil om hem te bedanken voor zijn trouwe
bijdragen. Hoofdredacteur Piet Schuttelaar werd geëerd met een beeldje van het Schrijvertje voor
zijn niet aflatende energie om De Natuurgids tot een mooi blad te maken.
Na de heerlijke lunch werd de dag educatief voortgezet in het Archeologisch museum Stein.
Hier kregen we deskundige uitleg van vrijwilligers van de Stichting Erfgoed Stein over
de bijzondere graven uit Stein die hier werden getoond.
Daarna ging het door een prachtig park met bijzondere bomen naar de kasteelruïne Stein.
Vrije Vogels
Uilen in het Rimburgerbos
Frans Verlaan, IVN Ubach over Worms
Verscholen in het Rimburgerbos hangen op enkele plekken flinke nestkasten voor Bosuilen (Strix aluco). Maar zitten daar ook uilen in? Hun kenmerkende geluid, bij de meeste mensen wel bekend van spannende onheilspellende filmmomenten, is na zonsondergang vaak te horen.
Reptielen en amfibieën
Ringslang en Kamsalamander langs de Worm
Herman Langen, Eygelshoven
Regelmatig wandel ik langs de Worm bij Haanrade. In het gebied komen meerdere beschermde diersoorten voor. In deze editie speciale aandacht voor de Ringslang (Natrix helvetica) en de Kamsalamander (Triturus cristatus).
Wilde exotische flora
De Rafflesia is de grootste bloem op aarde
Ilse en Aäron Schuttelaar, Sittard
Tijdens onze vakantietrip in Sumatra in september
2023, vonden wij, onder leiding van een gids, in
een bos deze bijzondere bloem. Het is de grootste
en zwaarste solitaire bloem op aarde en deze leeft
als een parasiet op lianen, die alleen in primair
oerwoud groeien.