Inhoud van het laatste nummer, nr.5-2021
De duistere wereld van de nachtvlinders (2)
Micro- en macrovlinders
Bert Verton, Scheulder
In het vorige nummer vertelde ik over het lokken van nachtvlinders met licht of smeer. Het zijn de
gebruikelijke methoden voor mensen die serieus willen gaan nachtvlinderen. Voor degenen die dat
nog net iets te ver gaat: ga ’s avonds laat in ieder geval eens naar buiten en speur met een zaklamp
de bloemen af. Want met een beetje geluk zul je daar nectar drinkende vlinders op aantreffen.
Rood weeskind
Wilde flora-een belicht Dingetje
De pinksterbloem en het Oranjetipje
Jan van Dingenen, Liempde.
Ik schrijf dit in de eerste week van mei 2021: de maand van vlinders en bloemen. Er staan al royaal
pinksterbloemen, maar veel oranjetipjes heb ik nog niet gezien. Volgens de vlinderstichting is
de natuur ook op dit punt een beetje de kluts kwijt. Dertig jaar geleden was dit de juiste tijd
om oranjetipjes te zien. Daarna werd het warmer en verschenen die vlinders eerder. Maar dit
jaar is alles weer anders met een strenge ‘tiendaagse’ winter, daarna een lente met heel warme
dagen, maar ook heel kort. En wat we nu hebben is me niet helemaal duidelijk, maar het is zeker
wisselvallig. In ieder geval (nog) niet veel oranjetipjes.
Es de aert koas kalle
Oeslingerbaan 4: van de Baraque Michel richting Prüm
Hary van Aken, Klimmen
Geschiedenis van de Ardennen
We volgen de Oeslingerbaan van Maastricht richting Trier vanaf de top van de Ardennen. In
Duitsland gaat de Belgische Ardenner bergketen over in de vergelijkbare Eifel. De benaming Eifel
dateert pas uit de 8 e eeuw na Chr., tevoren was dit gebied onderdeel van de Ardennen. In de
Romeinse tijd heette het “Arduenna Silva`´. Over de vertaling van Silva is iedereen het wel eens,
omdat het bos of woud betekent. De benaming Arduenne is onderwerp van discussie. Volgens de
een wijst het op een hoog of dicht bos. Een andere onderzoeker vermoedt dat het woud genoemd
is naar de Keltische godin Arduina.
Wonderlijke natuur-en cultuurontdsekkingen
La Palma, Canarisch eiland
Herman Langen, Eygelshoven
Waarheen gaan jullie dit jaar met vakantie? Voor velen een bekende vraag. In 1995, in 2002, 2009 en
2016 was ons antwoord: La Palma.
La Palma is 1 van de 7 Canarische eilanden, welke staatkundig behoren tot Spanje. De eilandengroep
ligt in de Atlantische Oceaan, ten westen van Marokko en de Westelijke Sahara. Voor een echte
strandvakantie hoef je er niet heen te gaan. Geen kilometers lange stranden zoals op Lanzarote,
Fuerteventura, Gran Canararia en Tenerife. La Palma kies je vanwege de natuurbeleving. Is er dan
helemaal geen strandleven mogelijk? Jawel, kleinere stranden met zwart lavazand zijn te vinden in Los
Cancajos (oostkant) en Puerto Naos en Tazacorte aan de westkant. Het eiland heeft zeer veel te bieden.
Om alle facetten heel goed te kunnen beschrijven maak ik een verdeling in verschillende onderdelen.
Natuurgebieden in onze omgeving (72)
De Schwienswei
Olaf Op den Kamp, Morsbach
In het noordoosten van Sittard ligt natuurgebied de Schwienswei. Het gebied ligt ingeklemd tussen de
Geleenbeek en de Roode Beek en grenst aan de oostkant aan Duitsland. Het bestaat uit graslanden,
weilanden die door paarden worden begraasd, visvijvers en loofbossen. De Schwienswei ligt dicht tegen
Sittard en het Duitse Tudderen aan en wordt intensief gebruikt als recreatiegebied. Toch zijn er bijzondere
natuurwaarden te vinden, die het beschermen meer dan waard zijn. Deze worden hieronder per biotoop
nader beschreven.
De Roode beek is een van de twee beken in de Schwienswei
Pioniersplanten
Explosie van rood in het groen
Hary van Aken, Klimmen
Sinds veertig jaar heb ik veel struiken en bomen in de achtertuin.
Ik kan me niet herinneren dat er in die periode een
dergelijke explosieve groei plaats vond tijdens de junimaand.
De verklaring ligt waarschijnlijk in de vele regenval tijdens de
eerste helft van 2021. Maar meer neerslag was zeker welkom
na het te droge afgelopen jaar.
In juni stonden de wegbermen vol Klaprozen, een dergelijke
grote hoeveelheid kan ik me niet herinneren. Het schijnt te
maken te hebben met de vorige warme en droge zomers
waarin meerjarige planten in de bermen afstierven. Zaadjes
kunnen tientallen jaren onbenut in de ondergrond verblijven en wachten op hun kans om hun gezicht te laten zien. Waarschijnlijk speelt de overvloedige regen ook een rol bij de huidige uitbundige vermenigvuldiging.
Toegangspoortje tot het Weerterbosje
Voetspoor 323
Wandeling op de grens van de droge en vochtige
Haspengouw
Harry Boelen, Maastricht
Het gebied waar deze wandeling ons doorheen voert, combineert de kenmerken van droog en vochtig
Haspengouw. Het onderscheid wordt gemaakt door de grondwaterspiegel die de bestemming van de
grond bepaalt. In de droge Haspengouw, op het plateau in de omgeving van Membruggen en Kleine en
Grote Spouwen, resulteert dit in uitgestrekte akkervelden, fruitplantages en kleine bossages. In de
vochtige Haspengouw vinden we de diverse natte beekdalen die de ideale voedingsbodem vormen
voor langgerekte rietvelden en broekbossen. Stevige hoge schoenen zijn dan ook een noodzaak in deze
natte beekdalen van de Demer en de Molenbeek. De wandeling heeft een lengte van ca. 15 kilometer.
Korte Tour 203
Wandeling naar de Maasplassen bij Roermond
Harry Boelen, Maastricht
Het startpunt voor deze ca. 10 kilometer lange wandeling, welke is in te korten tot ca. 6 kilometer, is gelegen
in het dorpje Leeuwen, dat deel uitmaakt van de gemeente Roermond. We wandelen via het natuurgebiedje
de Vuilbeemden naar het mooie Dionysiuskerkje van Asselt. Via diverse ruige begrazingsgebieden wandelen
we langs de Asseltse Plassen, om via de winterbedding van de Maas terug te keren op ons startpunt.
We starten de wandeling vanaf de hoek van de Kerklaan en het Rector Boostplein in Leeuwen. 6041 AZ
Leeuwen/Roermond.
Genieten van het uitzicht over de Asseltse Plassen
.
Wilde flora
Gentianen
Max Bruinooge, Heerlen
Gentiaan is een geslacht uit de gentiaanfamilie (Gentianaceae). Het geslacht kent ongeveer
vierhonderd soorten, die voornamelijk in gematigde bergstreken van het noordelijk halfrond en de
Andes voorkomen. In Europa komen 35 soorten voor, vooral in de Alpen. In veel Europese landen,
waaronder Nederland en Duitsland, zijn alle soorten beschermd. De naam gentiaan is ontleend
aan Gentius, koning van Illyrië, die de genezende eigenschappen ontdekt zou hebben. De wortels
van enige soorten worden gebruikt voor de bereiding van de Franse kruidendrank Suze, voor het
bittermiddel ‘amarum’, als geneesmiddel en als eetlustopwekkend middel. Voor schnaps worden de
grotere soorten gebruikt, vooral de geel bloeiende Gentiana lutea. In Nederland is het meest bekend
de klokjesgentiaan, en watergentiaan. (deze behoort niet bij de gentiana groep) In Limburg kun je de
Duitse gentiaan en soms ook de Franje gentiaan vinden. Aan de zeekust kun je de duingentiaan vinden.
Gele gentiaan-Gentiana lutea
Mens en Natuur
Keuze schuilplek zeer belangrijk bij onweer
Jaco van Wezel, meteoroloog bij Weeronline
Dit is een expertquote van Jaco van Wezel van
Weeronline, in het kader van ANP Expert Support.
Prachtig zonnig en warm zomerweer kan zomaar omslaan. Uit het niets betrekt de lucht en binnen korte tijd barst een zware
onweersbui los. Het is belangrijk om dan de juiste schuilplaats uit te kiezen.
1. Blijf uit de buurt van open water
2. Zoek een schuilplaats
3. Vermijd hoge plekken
4. Maak jezelf klein.
Op stap in de regio (21)
Aambos en Caumerbeekdal
Herman Langen, Eygelshoven
Voorjaar 2021. Hoe verrassend kan een voorjaar zijn? Op 6 en 7 april kiekten pas uitgekomen tulpen in onze voortuin met hun kopjes vanonder een dikke laag sneeuw. Een aantal weken eerder liep ik bij heerlijke lentetemperaturen door het Aambos om foto’s te maken voor mijn nieuw artikel. Ja, het oude gezegde is dus nog altijd waar. Aprilletje zoet heeft nog wel eens een witte hoed. Het Aambos vinden wij in de onmiddellijk omgeving van het centrum van Heerlen. Wat het stadspark is voor Maastricht is voor veel mensen uit Heerlen het Aambos. Echt alleen zult u er vrijwel nooit zijn. Het gebied heeft veel moois te bieden. U kunt er genieten van een zeer afwisselende natuur en van oude historische gebouwen, die in het verleden van grote waarde zijn geweest voor Heerlen en omgeving. Het gebied strekt zich als een lang lint uit tussen Huize De Berg en de Bovenste Caumer nabij Heerlerbaan. Huize De Berg
is een uit 1897 daterend groot kloostercomplex.
Hoeve de Corisberg vanuit de lucht (foto Mat Snijders)