Inhoud van het laatste nummer, nr.3-2025



gedicht en schilderij van Marij van Aken

Poezie

 

Bloesem

 

Zonlicht besprenkelt
de kale takken met wat
druppels levensvuur
Dof en leeg zijn haar ogen
de laatste vonkjes gedoofd

 

Terwijl de knoppen
zich langzaam openen, de
takken worden groen
sluit ze haar ogen: even
weerspiegelt de tijd van toen

 

Een lente heel lang
geleden, roze bloesem
kleurde haar bestaan
maar in haar ogen is de
glans voor altijd bevroren

 

Es de aert kos kalle

 

Oude versterkingen (10) in Gronsveld en Rijckholt

Hary van Aken, Klimmen

 

De kastelen van Gronsveld en Rijckholt

We volgen de oude Rijksweg van Maastricht naar Luik en passeren de kastelen van Gronsveld en Rijckholt. De burcht van Gronsveld is vermoedelijk gegrondvest op een meer dan duizend jaar oude boerderij.

Tijdens de 13e eeuw was sprake van een motteburcht die na 1300 plaats maakte voor een
groot kasteel met ronde torens, waarvan nu nog slechts een ruïne staat. Hiernaast verrees later het huidige moderne slot/landhuis. De oorspronkelijke waterburcht van Rijckholt werd tussen de 12e en 14e eeuw gebouwd, na een afscheiding van Gronsveld.

De Bronk van Gronsveld begint en eindigt op het kerkplein.

De Tijgerspin heeft een zwart achterlijf met heldere gele, witte en diepzwarte grillige banden

Spinachtigen

 

Tijger-of Wespspin (Argiope bruennichi)

Herman Langen, Eygelshoven

 

Ooit een tijger in uw tuin gehad? Neen? Wij ook niet! Maar in augustus 2012 verbleef wekenlang een Tijgerspin in onze tuin. Ik was heel blij met deze mooie kleurrijke spin! Het diertje had een prachtig web gesponnen waarin vooral de lange zigzagdraad opviel. Roerloos zat ze in het web, wachtend op een argeloze prooi.

Ik had alle tijd om de fotogenieke dame, het was een vrouwtje, te fotograferen.

De spin wordt ook wel Wespspin genoemd

Wilde flora – een belicht Dingetje

 

Maïs (Zea mays) komt uit Amerika

Jan van Dingen, Liempde

 

Als de grond warm genoeg (ongeveer 8-10°C) en goed droog is, wordt Maïs tussen half april en half mei gezaaid. Maïs is in Nederland en zeker in de zanderige gebieden, een heel gewoon gewas.

Maïs valt op in het veld want het is voor een akkergewas in ons land erg hoog en ‘grof’ van structuur. Een akker vol met planten van meer dan een meter hoog en dicht op elkaar, is hier wel haast zeker Maïs. Deze planten leggen van alle granen en verwanten, de grootste hoeveelheid koolstof per jaar vast. Een bijzondere plant dus!

Rijpe maïskolf

Op stap in de regio (37)

 

Kanne en Fort Eben Emael

Herman Langen, Eygelshoven

 

Bij IVN Kerkrade doen wij ons best om elk jaar een heel mooi programma voor leden en niet-leden vast te stellen. Maandelijkse excursies in de natuur, afgewisseld met lezingen over natuur, cultuur en heemkunde.
De lezingen vinden plaats in het Sjevemethoes, een voormalig kerkgebouw.

Op zondag 3 november 2024 organiseerden we een excursie naar het Belgische Kanne en Fort Eben Emael, net over de grens bij Maastricht. De excursie werd geleid door Theo Wegh en ondergetekende, de auteur van deze bijdrage.

Groepsfoto voor het fort
Levendbarende hagedis in Rimburg

Reptielen

 

De Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Herman Langen, Eygelshoven

 

Wandelend door onze natuur kom ik vaker zaken tegen waar ik echt blij van word. Soms is het
een mooie zeldzame vlinder, een zeldzame bloem, een prachtige kever, of een andere bijzondere
waarneming. Een aantal keren had ik het geluk een bijzondere hagedis te mogen ontdekken: de
Levendbarende hagedis. En gelukkig heb ik tijdens mijn struintochten door het Limburgse land bijna
altijd mijn camera bij de hand.

Kasteel Frymerson met boerderij.

Voetspoor 353

 

Afwisselende wandeling tussen Montfort en St. Odiliënberg

Harry Boelen, Maastricht

 

Deze afwisselende geheel vlakke wandeling, met een lengte van ca. 15 kilometer, in te korten tot een
wandeling van ca. 5 kilometer, voert ons door het bosrijke gebied tussen Montfort en St. Odiliënberg. We
maken eerst kennis met de Vlootbeek en natuurgebied Het Sweeltje. Vervolgens lopen we via het
Munnichsbos naar Kasteel Aerwinkel. Met een grote lus wandelen we rondom St. Odiliënberg om via
Landgoed Hoosden en het Munnichsbos weer terug te keren op ons startpunt. Na een natte periode kan
het plaatselijk modderig zijn. We starten de wandeling in Montfort vanaf parkeerplaats Het Sweeltje
gelegen aan de Waarderweg ter hoogte van huisnummer 51.

Korte Tour 233

 

Wandeling door het Wormdal

Harry Boelen, Maastricht

 

Deze ca. 9 km lange wandeling gaat door het Wormdal tussen Aken en Bardenberg. We wandelen
eerst over brede paden door het dal van de Worm, om vervolgens via een pittige klim, een bezoekje te
brengen aan de ruïne van de voormalige Burg Wilhelmstein. We dalen daarna weer af naar het dal en
beklimmen dan de steenberg van de voormalige steenkolenmijn Gouley, om te genieten van een mooi
uitzicht.

Toegangspoort tot burg Wilhelmstein

Natuurgebieden in onze omgeving  (98)

 

Het Cannerbos

Olaf Op den Kamp, Morsbach 

 

Ten zuiden van Maastricht schurkt het Cannerbos tegen de Belgische grens bij Kanne aan. Dit hellingbos
bevindt zich op de westelijke helling van het Jekerdal en heeft een nauwe band met het fraaie
terrassenkasteel Neercanne. Het bos is niet bijzonder groot, maar erg rijk aan met name voorjaarsflora.
Het bos is ook bekend vanwege een aantal erin gelegen onderaardse kalksteengroeves, waarvan de
Jezuïtengrot het meest vermaard is.

Das (Meles meles) in het grasland

St. Lindertmolen

Fietstour met Willy (9)

 

Het belang van schoon drinkwater

Willy de Koning-Bovenhoff, Sittard

 

Geen rit met mijn E-bike vanuit Sittard deze keer, maar een fietstour met de vouwfiets. Het is een warme,
bijna windstille dag in het tweede weekend van mei en ik ben met manlief in Panheel. Hij moet trainen
voor de Nijmeegse 4-daagse en ik klap de vouwfiets uit elkaar.

Vrije vogels 

 

Buizerd (Buteo buteo)

Piet Schuttelaar, Stein

 

De Buizerd die een vleugelspanwijdte van 1.30 meter heeft, kan in het verenpak een grote variatie aan kleur hebben, van bijna wit tot zwartbruin, vooral op borst en buik.

Het is een uitstekende zweefvlieger, die zich op thermiek kan laten meedrijven.

Zonder veel vleugelslagen kan hij een tijdlang rondjes cirkelen op een gemiddelde hoogte van zo’n 40 meter Dit kost relatief weinig energie, terwijl hij een goed
overzicht over zijn jachtgebied houdt.

.

Poëzie


De regenworm

 

Wat woelt daar in de aarde
de diepere gronden om
in lussen lang en krom
tot zuurstofrijke gaarde


Een lange rode pier
bewegend als een trekzak
maakt gangen met gemak
de worm is een tuinier


Met zijn kleine ronde mond
als stofzuiger verschuivend
aarde en blad opzuigend
trekt hij de donkere bodem rond


En snijd je hem doormidden;
hij is niet afgeslacht
groeit weer aan met nieuwe
levenskracht


Tom Becks, Maastricht

 

foto: paul Wouters, Marianne Horemans
Foto: Piet Schuttelaar, Stein

Wilde flora

 

Oproep naar recente vindplaatsen van Zegekruid in Limburg

Pierre Grooten, Ransdaal en Maurice Martens, Maastricht.

 

De laatste jaren worden regelmatig vindplaatsen van Zegekruid (Nicandra physalodes) gemeld.

Op dit moment is nog niet helder of deze exoot zich ongeveer hetzelfde gaat gedragen in ons buitengebied als bijvoorbeeld de Doornappel (Datura stramonium). Om een beeld te krijgen
of deze nachtschadeachtige zich mogelijk als een invasieve exoot gaat/zou kunnen gedragen,

is de ervaring van jullie als natuurliefhebbers van grote waarde.

Bij deze dan ook de oproep om specifiek naar deze soort uit te kijken, en locatie en datum te melden bij www.waarneming.nl

Insecten

 

Ontmoetingen met Hoornaars

Jo Daemen, Oirsbeek

 

De eerste dia’s van een nest van de Europese hoornaar maakte ik in de jaren 70.

In die tijd was het maken van foto’s toch wat primitiever dan tegenwoordig. Je hoorde vrij dichtbij je doel te komen om de beestjes duidelijk in beeld te krijgen. Het nest, dat in een afrasteringspaal van een weiland zat, benaderde ik kruipend, gehuld in een gordijn die ik om de lens gebonden had.

Toen het flink druk werd in het luchtruim om me heen moest ik langzaam de aftocht blazen, gelukkig met enkele mooie dia’s.

Europese hoornaar met een vlieg als prooi
Tekst: Wiel Hupperets, Bocholtz. Foto: Piet Schuttelaar, Stein

Poëzie 

 

Der schöne Monat Mai

 

Hervorgeküsst aus Erdendunkel
erheben tausende von Blumen sich.


Frohsinn wohnt in Vogelkehlchen;
sie schwärmen jauchzend hin und her.


Jungtiere stecken voller Neugier
die Näschen in der Welt herum:


“Ist dies die Welt von der ich träumte?
Wie schön die Sonne alles übergiesst!”.


Dem Mensch,
bezaubert aus hohen Lüften,
drängt’s vor lauter Lebenslust:


“Mich auszugiessen in die Landschaft:
Herz und Welt vereint.
Aufzustehen in Sonne, Pflanze und jede Blume,
wär’ mein höchstes Lebensziel!”.

Korte kapselstelen van Gladde haarmuts (foto: Dick Haaksma)

Wilde flora

 

Mossen (3)

Paul Spreuwenberg, Schaesberg

 

De mossenwereld is een fascinerende wereld. In deze bijdrage zien we hoe de kapsels zich ontwikkelen en welke uiterlijke kenmerken de al dan niet getande bladranden hebben.

Ook zien we dat de sporenkapsels vaak kenmerkend zijn voor de soort.

Wilde flora

 

Mispel ( 2). Populaties van een rozensoort in Limburg

Pierre Grooten, Ransdaal en Sjeng Jehae, Vijlen

 

In dit artikel worden achtereenvolgens enkele bosgebieden, maar ook andere landschappelijk
karakteristieke streken met holle wegen, graften en (struweel)heggen in Nederlands Zuid-Limburg besproken. Globaal volgen we de richting van west naar oost (= tevens van laag in het Maasdal) naar hoog (Vaalserberg).

De historische aanplant van Mispels in het Malensbos (onderdeel van de Vijlenerbossen) wordt toegelicht, aan de hand van de persoonlijke herinneringen van de tweede auteur, (voormalig) boswachter,  van Staatsbosbeheer in deze regio

Mispelbloem in doorsnede ( foto: Flora van Nederland)