Inhoud van het laatste nummer, nr.3-2025
Poezie
Bloesem
Zonlicht besprenkelt
de kale takken met wat
druppels levensvuur
Dof en leeg zijn haar ogen
de laatste vonkjes gedoofd
Terwijl de knoppen
zich langzaam openen, de
takken worden groen
sluit ze haar ogen: even
weerspiegelt de tijd van toen
Een lente heel lang
geleden, roze bloesem
kleurde haar bestaan
maar in haar ogen is de
glans voor altijd bevroren
Es de aert kos kalle
Oude versterkingen (10) in Gronsveld en Rijckholt
Hary van Aken, Klimmen
De kastelen van Gronsveld en Rijckholt
We volgen de oude Rijksweg van Maastricht naar Luik en passeren de kastelen van Gronsveld en Rijckholt. De burcht van Gronsveld is vermoedelijk gegrondvest op een meer dan duizend jaar oude boerderij.
Tijdens de 13e eeuw was sprake van een motteburcht die na 1300 plaats maakte voor een
groot kasteel met ronde torens, waarvan nu nog slechts een ruïne staat. Hiernaast verrees later het huidige moderne slot/landhuis. De oorspronkelijke waterburcht van Rijckholt werd tussen de 12e en 14e eeuw gebouwd, na een afscheiding van Gronsveld.
De Tijgerspin heeft een zwart achterlijf met heldere gele, witte en diepzwarte grillige banden
Spinachtigen
Tijger-of Wespspin (Argiope bruennichi)
Herman Langen, Eygelshoven
Ooit een tijger in uw tuin gehad? Neen? Wij ook niet! Maar in augustus 2012 verbleef wekenlang een Tijgerspin in onze tuin. Ik was heel blij met deze mooie kleurrijke spin! Het diertje had een prachtig web gesponnen waarin vooral de lange zigzagdraad opviel. Roerloos zat ze in het web, wachtend op een argeloze prooi.
Ik had alle tijd om de fotogenieke dame, het was een vrouwtje, te fotograferen.
De spin wordt ook wel Wespspin genoemd
Wilde flora – een belicht Dingetje
Maïs (Zea mays) komt uit Amerika
Jan van Dingen, Liempde
Als de grond warm genoeg (ongeveer 8-10°C) en goed droog is, wordt Maïs tussen half april en half mei gezaaid. Maïs is in Nederland en zeker in de zanderige gebieden, een heel gewoon gewas.
Maïs valt op in het veld want het is voor een akkergewas in ons land erg hoog en ‘grof’ van structuur. Een akker vol met planten van meer dan een meter hoog en dicht op elkaar, is hier wel haast zeker Maïs. Deze planten leggen van alle granen en verwanten, de grootste hoeveelheid koolstof per jaar vast. Een bijzondere plant dus!
Op stap in de regio (37)
Kanne en Fort Eben Emael
Herman Langen, Eygelshoven
Bij IVN Kerkrade doen wij ons best om elk jaar een heel mooi programma voor leden en niet-leden vast te stellen. Maandelijkse excursies in de natuur, afgewisseld met lezingen over natuur, cultuur en heemkunde.
De lezingen vinden plaats in het Sjevemethoes, een voormalig kerkgebouw.
Op zondag 3 november 2024 organiseerden we een excursie naar het Belgische Kanne en Fort Eben Emael, net over de grens bij Maastricht. De excursie werd geleid door Theo Wegh en ondergetekende, de auteur van deze bijdrage.
Reptielen
De Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Herman Langen, Eygelshoven
Wandelend door onze natuur kom ik vaker zaken tegen waar ik echt blij van word. Soms is het
een mooie zeldzame vlinder, een zeldzame bloem, een prachtige kever, of een andere bijzondere
waarneming. Een aantal keren had ik het geluk een bijzondere hagedis te mogen ontdekken: de
Levendbarende hagedis. En gelukkig heb ik tijdens mijn struintochten door het Limburgse land bijna
altijd mijn camera bij de hand.
Voetspoor 353
Afwisselende wandeling tussen Montfort en St. Odiliënberg
Harry Boelen, Maastricht
Deze afwisselende geheel vlakke wandeling, met een lengte van ca. 15 kilometer, in te korten tot een
wandeling van ca. 5 kilometer, voert ons door het bosrijke gebied tussen Montfort en St. Odiliënberg. We
maken eerst kennis met de Vlootbeek en natuurgebied Het Sweeltje. Vervolgens lopen we via het
Munnichsbos naar Kasteel Aerwinkel. Met een grote lus wandelen we rondom St. Odiliënberg om via
Landgoed Hoosden en het Munnichsbos weer terug te keren op ons startpunt. Na een natte periode kan
het plaatselijk modderig zijn. We starten de wandeling in Montfort vanaf parkeerplaats Het Sweeltje
gelegen aan de Waarderweg ter hoogte van huisnummer 51.
Korte Tour 233
Wandeling door het Wormdal
Harry Boelen, Maastricht
Deze ca. 9 km lange wandeling gaat door het Wormdal tussen Aken en Bardenberg. We wandelen
eerst over brede paden door het dal van de Worm, om vervolgens via een pittige klim, een bezoekje te
brengen aan de ruïne van de voormalige Burg Wilhelmstein. We dalen daarna weer af naar het dal en
beklimmen dan de steenberg van de voormalige steenkolenmijn Gouley, om te genieten van een mooi
uitzicht.
Toegangspoort tot burg Wilhelmstein
Natuurgebieden in onze omgeving (98)
Het Cannerbos
Olaf Op den Kamp, Morsbach
Ten zuiden van Maastricht schurkt het Cannerbos tegen de Belgische grens bij Kanne aan. Dit hellingbos
bevindt zich op de westelijke helling van het Jekerdal en heeft een nauwe band met het fraaie
terrassenkasteel Neercanne. Het bos is niet bijzonder groot, maar erg rijk aan met name voorjaarsflora.
Het bos is ook bekend vanwege een aantal erin gelegen onderaardse kalksteengroeves, waarvan de
Jezuïtengrot het meest vermaard is.
St. Lindertmolen
Fietstour met Willy (9)
Het belang van schoon drinkwater
Willy de Koning-Bovenhoff, Sittard
Geen rit met mijn E-bike vanuit Sittard deze keer, maar een fietstour met de vouwfiets. Het is een warme,
bijna windstille dag in het tweede weekend van mei en ik ben met manlief in Panheel. Hij moet trainen
voor de Nijmeegse 4-daagse en ik klap de vouwfiets uit elkaar.
Vrije vogels
Buizerd (Buteo buteo)
Piet Schuttelaar, Stein
De Buizerd die een vleugelspanwijdte van 1.30 meter heeft, kan in het verenpak een grote variatie aan kleur hebben, van bijna wit tot zwartbruin, vooral op borst en buik.
Het is een uitstekende zweefvlieger, die zich op thermiek kan laten meedrijven.
Zonder veel vleugelslagen kan hij een tijdlang rondjes cirkelen op een gemiddelde hoogte van zo’n 40 meter Dit kost relatief weinig energie, terwijl hij een goed
overzicht over zijn jachtgebied houdt.
Poëzie
De regenworm
Wat woelt daar in de aarde
de diepere gronden om
in lussen lang en krom
tot zuurstofrijke gaarde
Een lange rode pier
bewegend als een trekzak
maakt gangen met gemak
de worm is een tuinier
Met zijn kleine ronde mond
als stofzuiger verschuivend
aarde en blad opzuigend
trekt hij de donkere bodem rond
En snijd je hem doormidden;
hij is niet afgeslacht
groeit weer aan met nieuwe
levenskracht
Tom Becks, Maastricht
Wilde flora
Oproep naar recente vindplaatsen van Zegekruid in Limburg
Pierre Grooten, Ransdaal en Maurice Martens, Maastricht.
De laatste jaren worden regelmatig vindplaatsen van Zegekruid (Nicandra physalodes) gemeld.
Op dit moment is nog niet helder of deze exoot zich ongeveer hetzelfde gaat gedragen in ons buitengebied als bijvoorbeeld de Doornappel (Datura stramonium). Om een beeld te krijgen
of deze nachtschadeachtige zich mogelijk als een invasieve exoot gaat/zou kunnen gedragen,
is de ervaring van jullie als natuurliefhebbers van grote waarde.
Bij deze dan ook de oproep om specifiek naar deze soort uit te kijken, en locatie en datum te melden bij www.waarneming.nl
Insecten
Ontmoetingen met Hoornaars
Jo Daemen, Oirsbeek
De eerste dia’s van een nest van de Europese hoornaar maakte ik in de jaren 70.
In die tijd was het maken van foto’s toch wat primitiever dan tegenwoordig. Je hoorde vrij dichtbij je doel te komen om de beestjes duidelijk in beeld te krijgen. Het nest, dat in een afrasteringspaal van een weiland zat, benaderde ik kruipend, gehuld in een gordijn die ik om de lens gebonden had.
Toen het flink druk werd in het luchtruim om me heen moest ik langzaam de aftocht blazen, gelukkig met enkele mooie dia’s.
Poëzie
Der schöne Monat Mai
Hervorgeküsst aus Erdendunkel
erheben tausende von Blumen sich.
Frohsinn wohnt in Vogelkehlchen;
sie schwärmen jauchzend hin und her.
Jungtiere stecken voller Neugier
die Näschen in der Welt herum:
“Ist dies die Welt von der ich träumte?
Wie schön die Sonne alles übergiesst!”.
Dem Mensch,
bezaubert aus hohen Lüften,
drängt’s vor lauter Lebenslust:
“Mich auszugiessen in die Landschaft:
Herz und Welt vereint.
Aufzustehen in Sonne, Pflanze und jede Blume,
wär’ mein höchstes Lebensziel!”.
Wilde flora
Mossen (3)
Paul Spreuwenberg, Schaesberg
De mossenwereld is een fascinerende wereld. In deze bijdrage zien we hoe de kapsels zich ontwikkelen en welke uiterlijke kenmerken de al dan niet getande bladranden hebben.
Ook zien we dat de sporenkapsels vaak kenmerkend zijn voor de soort.
Wilde flora
Mispel ( 2). Populaties van een rozensoort in Limburg
Pierre Grooten, Ransdaal en Sjeng Jehae, Vijlen
In dit artikel worden achtereenvolgens enkele bosgebieden, maar ook andere landschappelijk
karakteristieke streken met holle wegen, graften en (struweel)heggen in Nederlands Zuid-Limburg besproken. Globaal volgen we de richting van west naar oost (= tevens van laag in het Maasdal) naar hoog (Vaalserberg).
De historische aanplant van Mispels in het Malensbos (onderdeel van de Vijlenerbossen) wordt toegelicht, aan de hand van de persoonlijke herinneringen van de tweede auteur, (voormalig) boswachter, van Staatsbosbeheer in deze regio
