Inhoud van het laatste nummer
Van de eindredactie
Thijs Abbenhuis uit Haelen overleden
Eigenwijs, kritisch, een brede interesse, wilskrachtig, inspirerend en een goed en groen hart.
Thijs heeft zich vele jaren ingezet voor De Natuurgids en was een zeer gewaardeerde schrijver. Helaas werd hij noodgedwongen vanwege zijn slechte gezondheid opgenomen in het ziekenhuis en is daar op 10 april op bijna 84- jarige leeftijd overleden.Wij wensen zijn naasten veel sterkte bij het verwerken van dit grote verlies.
Proza
De ananas: hemel en aarde(2)Costa Rica en de ananas
Wiel Hupperets, Maastricht
Zoals in eerdere artikelen is vermeld, zijn er mensen die met de niet-zichtbare kant van dieren
en planten kunnen communiceren. Een verslag van zo’n gesprek, tussen de vragensteller(V.) en
het hoger wezen van de plant, in dit gevaL de ananas (G.P.A.= Grote Plantage Ananas.) is hier
weergegeven.
Es de aert koas kalle
De Romeinse villa van Voerendaal (3)
Hary van Aken, Klimmen
De villa in relatie tot haar omgeving:
In dit verhaal wil ik de relatie duidelijk maken tussen de villa Ten Hove en haar omgeving. De
Romeinse villa was vermoedelijk een voortzetting van een oudere (Keltische/Eburoonse ?)
boerderij. Deze villa werd gebouwd bij bronnen langs de Via Belgica. En aan de andere zijde van
die heerbaan wordt nog een nog luxueuzere villa verondersteld. Verder werd in Craubeek een
nederzetting uit de Romeinse tijd vastgesteld. De Romeinse nederzetting rond de Klimmense kerk
lijkt eveneens een voortzetting te zijn van een Ijzertijd boerderij. Dit laatste complex ligt op de
heuvelrand bij een vermoedelijke splitsing van de Via Belgica. Op de plek van de Klimmense kerk
wordt een Romeinse wachttoren vermoed.
2019 – 2020: 75 jaar bevrijding Limburg (7)
Memorial en calendarium (1)
Hans Hermans, Heerlen
Nadat wij kennis namen van het dagboek “Memoriaal september 1944” van Leny Lonis verdiepen wij
ons nu in synchrone historische feiten aan de hand van relevante en recente literatuur. Het komt vaker
voor dat gebeurtenissen, ofschoon zij plaats vinden in een gemeenschappelijk tijdvak, een andere
explicatie nodig hebben. Denken wij b.v. aan de Tachtigjarige Oorlog gezien vanuit katholieke en/of
calvinistische optiek. Dat Leny Lonis soms een andere visie heeft is vrij logisch want zij was in september
1944 niet van alle feiten op de hoogte. Daarom nu “Calendarium september 1944”, waar Leny er de
voorkeur aan gaf haar dagboek in verleden tijd (imparfait) te schrijven. Ik geef hier de voorkeur aan
“Presens historicum”. (Historische tegenwoordige tijd of indicatieve aanduidende tijd.)
Natuurgebieden in onze omgeving (63)
De Sint Jansberg
Olaf Op den Kamp, Morsbach
De Sint-Jansberg ligt in de noordpunt van Limburg, op de uitlopers van de stuwwal bij Nijmegen. De stuwwal
is begroeid met een afwisseling van loof- en naaldbossen. Opvallend zijn de bronbeekjes die het water leveren
voor de Onderste Plasmolen, een watermolen uit 1725. Deze beekjes zijn opgestuwd tot een aantal kleine
meertjes. Tegenwoordig is het gehele 226 ha grote gebied in beheer bij Natuurmonumenten.
Muurmilieu
Muurplanten en kleine varens
Max Bruinooge, Heerlen
Muurplanten vestigen zich bij voorkeur op verweerde oude muren die rijk zijn aan kalk. Onder invloed van wind,
regen en sterke temperatuur schommelingen ontstaan barsten en scheurtjes in die muren en voegen tussen de
stenen. Deze worden geleidelijk poreus en korrelig en door schimmels, algen en bacterieen worden zodoende
minieme bodemlaagjes gevormd, die samen met de kalk en andere speciematerie de voeding vormen voor dezer
muurplantjes.
Wilde flora-een belicht Dingetje
Wilde Weit: ons mooiste onkruid
Jan van Dingenen, Liempde
Wilde weit is in Nederland zeer zeldzaam. Alleen in Zuid-Limburg heeft deze plant nog een groei plekje.
De site www.waarneming.nl vermeldt Voerendaal – Kunderberg als groeiplaats. Ik heb de plant er nooit
gezien, maar ik heb er ook nooit echt naar gezocht. Ik had ook geen idee hoe de plant er uit zag. Dat
had ik natuurlijk op kunnen zoeken, maar achteraf weet ik zeker dat de wilde weit me zou zijn
opgevallen als de plant in bloei had gestaan!
Voetspoor 314
Wandeling door het Brunssumse Schutterspark en
de Schinveldse bossen
Harrie Boelen, Maastricht
Deze ca. 15 kilometer lange wandeling voert ons eerst door het Schutterspark met zijn mooie
waterpartijen en Hangvennen. Via veldwegen lopen we dan richting Schinveld waar we een mooie
pauzeplek kunnen inlassen bij de visvijvers van het bezoekerscentrum Roode Beek. We maken dan een
grote lus door de Schinveldse bossen, passeren Nonke Buusjke, om dan weer via het Schutterspark
terug te keren op ons uitgangspunt. Het is ook mogelijk om een korte wandeling van slechts ca. 5
kilometer te wandelen, die uitsluitend door het Schutterpark loopt. Na een natte periode kunnen de
paden in de Schinveldse bossen behoorlijk modderig zijn. De startplek van de wandeling is de ruime
parkeerplaats van het Schutterspark in Brunssum. Het adres is Heidestraat 40, 6443 VZ Brunssum.
Korte Tour 194
Ontdekkingstocht door een deel van de voormalige
vestingwerken rondom Maastricht
Harry Boelen, Maastricht
.De Hoge en Lage Fronten, die samen het Frontenpark vormen, zijn een deel van de vestingwerken van
Maastricht en dateren uit de 17e, 18e en vroeg 19e eeuw. Het is een park met een grote diversiteit aan
landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden. Tijdens deze ruim 7 kilometer lange wandeling
komen we regelmatig informatie borden tegen die iets vertellen over de rijke historie van dit gebied.
Wildzang
De Keep
Jeu Smeets, Venlo
De keep (Fringilla montifringilla) is in ons land bijna uitsluitend een wintergast. Hun algemene leefgebied
is het hoge noorden van Europa en Azië. Zoals Scandinavië, Finland, de Baltische staten, Rusland, Siberië,
Kamtsjatka en Sachallin en het noordwesten van Mongolië. Het is in feite de noordelijke tegenhanger
van onze vink en ook in grootte van ca. 16 cm. wijken ze daar niet van af. De kleur is echter totaal anders
en met zijn opvallende oranje borst en typische vleugeltekening is het een bijzondere verschijning voor
veel vogelliefhebbers. De naam van de vogel is in feite afgeleid van hun geluid.
Tuinvogels
Vogelwaarnemingen bij de voedertafel (1)
Paul Spreuwenberg, Schaesberg
Een vogelliefhebber die in het bos vogels observeert let op de eerste plaats op de geluiden die vogels maken.
Tijdens het broedseizoen natuurlijk op de zang, die zo kenmerkend is en daarbuiten op de vaak wat moeilijker
te herkennen roepjes. De vogels zelf goed zien is een ander verhaal. Ze zitten vaak verborgen in de kruinen van
de bomen en zijn dan moeilijk te vinden, of ze vliegen tussen de takken door en de waarnemer ziet niet meer
dan een flits. Het waarnemen komt dan louter en alleen neer op het herkennen van de soort. Voer je vogels in
de tuin met allerlei zaden, dan worden ze al vlug minder schuw, komen dichter bij en gedragen zich toch op hun
natuurlijke manier. Dat geeft de mogelijkheid om ook hun gedrag te bestuderen. Bovendien blijkt dan dat het
verenkleed van sommige soorten niet zo eenduidig is als de vogelgidsen doen voorkomen.
.
Gereedschap, een lange geschiedenis
Thijs Abbenhuis, Haelen
In het boekje: “De makende mens” van A.J. Marx ( 1919-1979) kwam ik
namen tegen van gereedschappen en waarvan deze kunnen worden
afgeleid. En ook wat spreekwoorden over het gebruik daarvan. Zodra de
mens een woord gevonden heeft voor een begrip, gebruikt hij hij dit en
velen denken er verder niet bij na hoe dat woord tot stand is gekomen en
waarom het door iedereen wordt overgenomen.
Zegekruid in Beesel
Hans Hermans, Heerlen
Sommige planten hebben in ieder dorp een andere naam, doch Nicandra physalodes heeft er slechts
drie. De naam ‘Zwarte lampion’ komt waarschijnlijk uit Engeland, Gifbes (Giftbeere) uit Duitsland en wij
zeggen Zegekruid. Enkele jaren geleden maakte natuurgids Angélique Aelen uit Beesel de wandelende
schrijvers van De Natuurgids op de zeldzame plant attent. Zuid-Limburg telt 810 km-hokken, in slechts 4
km-hokken (0,5%) groeit Zegekruid. Het Zegekruid en veel andere planten die tot de nachtschadefamilie
behoren zoals Tomaat, Paprika en Aubergine zijn neofieten. Een neofiet is een van oorsprong uitheemse
plant die hier vroeger niet voor kwam. Een nieuwkomer, die, nadat hij eenmaal voet in de grond krijgt,
niet meer weggaat, zich gestaag door ons land verspreidt en in het algemeen gekoesterd wordt.
Op stap in de regio (13)
Oude groeves tussen Meerssen en Valkenburg
Herman Langen, Eygelshoven
Eind april 2020. Wij zitten midden in die verschrikkelijke Coronatijd. Het leven staat op zijn kop. De 1,5 meter maatschappij heeft zijn intrede gedaan. Wie had dit amper enkele maanden geleden kunnen bedenken? Ik mis mijn kinderen en kleinkinderen. Ik mis mijn wandelvrienden. Ik mis mijn vrijwilligerswerk. Ik mis…… Ik voel mij zeer ongemakkelijk bij het doen van de noodzakelijke boodschappen. Weg uit die winkel. Snel weg! Mensen vrezen voor hun baan. Ondernemers vragen zich af hoe het hoofd boven water te houden. Mensen in de zorg zijn onze helden. Maar laten wij al die andere helden vooral niet vergeten. Ik ben niet gelovig. Maar als er toch een hogere macht
is, dan laat dit heel snel voorbij zijn! Ik weet niet wanneer dit artikel zal worden gepubliceerd. Laten wij hopen dat wij dan weer terug zijn bij het “gewone normaal”. En dat jullie allemaal gezond en wel zijn! In maart en in april 2020 bezocht ik op mijn gemotoriseerd wit paard de volgende kalkgroeves: Groeve Blom en de Meertensgroeve. Dichter bij Meerssen ligt de groeve Curfs. Over alle drie de groeven heeft de Stichting Limburgs Landschap het beheer.
